در سال‌های اخیر ورود بدون اجازه و غیرقانونی افراد به املاک در اسپانیا در حال افزایش بوده است. بعضی افراد دلیل این مشکل را وجود بیش از 3 میلیون ملک خالی در سرتاسر این کشور و هزینه‌های بالای زندگی می‌دانند. موضوعی که با عدم توانایی بعضی افراد برای پرداخت هزینه‌های مربوط به اجاره ملک تشدید می‌شود. بر این اساس، از سال 2001 تا 2011 یعنی طی ده سال تعداد خانه‌های خالی در این کشور حدود 11 درصد افزایش یافت.
این میزان افزایش به نوعی یکی از دلایل اصلی افزایش ورود غیرقانونی به املاک اسپانیایی محسوب می‌شود. در حالت کلی، نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد خانه‌های تصرف شده ارائه داد، زیرا معمولا این عمل به صورت مخفیانه انجام می‌شود. همچنین، آمار دقیقی از املاک پس گرفته شده توسط مالکان وجود ندارد. با این حال، اطلاعات وزارت کشور نشان می‌دهد که از سال 2015 تا امروز بیشتر از 10000 ملک در اسپانیا به طور غیرقانونی تصرف شده است.
این رقم در سال 2021 به 17274 مورد رسید، در حالی که در نیمه اول سال 2022 با کمی کاهش مواجه شد. روی هم رفته، آکوپا در سرتاسر اسپانیا وجود دارد، اما در مناطقی مانند کاتالونیا بیشتر دیده می‌شود. بعد از این منطقه نیز مناطق مادرید، اندلس، والنسیا و جزایر قناری با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. اما آیا قانونی برای بیرون کردن سریع‌تر متصرفان غیرمجاز یا آکوپاس در این کشور وجود دارد؟ در این مطلب قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم.
قانون مربوط به تصرف غیرقانونی ملک
طبق ماده 245 قانون مجازات اسپانیا تصرف ملک یک شخص دیگر در این کشور جرم محسوب می‌شود و شخص متخلف به سه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد. با این حال، معمولا محکومیت‌های کمتر از دو سال در این کشور به زمان واقعی زندان منجر نمی‌شود. این امر باعث می‌شود که نتوان پدیده آکوپا را کنترل کرد. علاوه بر این، قانون اسپانیا بین دستبرد و ورود غیرقانونی تفاوت قائل می‌شود. عاملی که به قاضی کمک می‌کند خالی از سکنه بودن یا پر بودن یک ملک را برای اقدام علیه آکوپا تشخیص دهد.
خوشبختانه با ویلاها در اسپانیا در صورت مجهز بودن به اثاثیه و برخورداری از خدمات شهری مانند آب و برق همچنان مثل یک خانه اصلی برخورد می‌شود. بنابراین، از آنها مانند خانه‌های اصلی محافظت می‌شود. هرچند، این تمام ماجرا نیست. اگر ورود غیرقانونی به خانه اصلی ظرف 48 ساعت گزارش شود پلیس می‌تواند بدون نیاز به حکم دادگاه متصرفان غیرمجاز را بیرون کند. با این وجود، اگر بیشتر از 48 ساعت گذشته باشد و ملک مربوطه ویلا محسوب شود همه چیز پیچیده‌تر می‌شود.
متاسفانه متصرفان غیرمجاز به خوبی با این قانون آشنا هستند و از اصل مصونیت خانه برای دفاع از پرونده خودشان استفاده می‌کنند. همچنین، این دسته از افراد با تغییر قفل‌ها به نوعی قانون را اجرا می‌کنند و دیگر حتی مالک اصلی نمی‌تواند بدون حکم دادگاه وارد ملک شود. از همه بدتر اینکه در صورت ورود مالکان واقعی به ملک متصرفان می‌توانند از آنها شکایت کنند.
اسپانیا بدترین کشور از لحاظ آکوپا در اروپا
طبق اعلام کارشناسان، صاحبان املاک اسپانیا از لحاظ حمایتی در اروپا در وضعیت خیلی بدی قرار دارند. بر این اساس، در مقایسه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا وضعیت در این کشور بدتر و برای مالکین خیلی نامساعدتر است. اگرچه مالکین خانه‌ها و کارشناسان حقوقی به اندازه کافی از ساختارهای حقوقی دشوار برای متصرفان غیرقانونی و فرایند اخراج آنها از ملک شکایت کرده‌اند، اوضاع بیشتر وقت‌ها بر وفق مراد متصرفان غیرقانونی است.
یعنی می‌توانند در خلال رسیدگی به شکایت‌های مربوطه ماه‌ها یا حتی سال‌ها در داخل ملک زندگی کنند. خبر خوب این است که دولت اسپانیا در تلاش است در این زمینه برای حمایت از صاحبان املاک اقدامات موثری انجام دهد.
تغییرات قانونی در رابطه با آکوپا در اسپانیا
در اکتبر سال 2022 برای تسریع در اخراج متصرفان غیرقانونی ملک در مدت حداکثر 48 ساعت تغییراتی اعمال شد. با این حال، این فرایند اخراج سریع جدید فقط به متصرفان غیرمجاز ارتباط دارد. بنابراین، این قانون به مستاجران قبلی که به خاطر عدم پرداخت اجاره از ترک ملک خودداری می‌کنند مربوط نمی‌شود. البته همین امر یعنی عدم پرداخت اجاره و سکونت رایگان نیز به نوعی تصرف غیرقانونی ملک توسط مستاجر محسوب می‌شود.
به عبارت دیگر، اگرچه این اقدام دولت گام مثبتی برای حمایت از مالکین املاک است، همانطور که اشاره کردیم به حل مشکلات مربوط به متصرفان غیرقانونی کمک زیادی نمی‌کند. هرچند، احتمالا با این قانون فرایند اخراج مستاجر از ملک سریع‌تر پیش می‌رود.
اقامات ضروری در صورت ورود متصرفان به ملک در اسپانیا
همانطور که اشاره کردیم، در صورت تصرف غیرقانونی خانه اصلی یا ویلای شما 48 ساعت اول اهمیت خیلی زیادی دارد. در این صورت، باید حتما ثابت کنید که متصرفان در این دو روز به ملک شما نقل مکان کرده‌اند تا پلیس بتواند آنها را بدون نیاز به حکم دادگاه از ملک اخراج کند. با این وجود، اگر 48 ساعت از تصرف غیرقانونونی ملک شما گذشته باشد و متصرفان قفل درب‌ها را تغییر داده باشند تنها با حکم دادگاه می‌توانید آنها را از ملک‌تان بیرون کنید.
تازه اینجا باید از هفت خان رستم بگذرید. یعنی اول از همه باید درخواست تخلیه ملک را ارائه دهید. در ادامه قاضی باید برای حضور مالک و متصرفان غیرقانونی تاریخی را مشخص کند. با این حال، متاسفانه بیشتر متصرفان غیرمجاز از شرکت در جلسات دادگاه خودداری می‌کنند. این امر به کند شدن روند رسیدگی به شکایت شما منجر می‌شود. علاوه بر این، در صورتی که اشغال کنندگان ملک‌تان افراد کم سن و سال یا آسیب پذیر باشند، قاضی به احتمال زیاد طرف آنها را خواهد گرفت.